ÇOCUKLARINIZA STAJ YAPTIRIN!

16 yaşında iken AFS ile Amerika’ya Greenwich’e zengin bir ailenin yanına gitmiştim. Ufak yaşlarda çalışmanın ne demek olduğunu orada öğrendim. Zengin çocuklar bile gazete dağıtıyor, araba yıkıyor veya restoranlarda çalışıyorlardı. Lise son sınıfta iken Bodrum’a tur düzenleyerek ilk para kazanmanın keyfini aldım. Amerika’da okurken şoförlük yaparak, mutfakta bulaşık yıkayarak, okul dergisi için reklam satarak, hafta sonu maçlarda yiyecek satarak hep çalıştım. Genç yaşlarda çalışmanın insanın ileriki yaşlardaki gelişimine çok faydası olduğunu keşfettim.
İki oğlumu da 15 yaşlarından beri çalıştırıyorum. Bu sene büyük oğlum Cem (17), Housecafe Teşvikiye’de garson olarak, küçük oğlum Emre de (16) Medcraft ve Horizon’da çalıştılar. Kendilerine bu deneyimleri ile ilgili onar soru sordum ve verdikleri cevapları aşağıda sizlerle paylaşmak istiyorum. Her ikisi ile de gurur duyuyorum. Çocuklarımı hiç bir zaman herhangi bir konuda zorlamadım, ama çalışma konusunda taviz vermedim. Her ikisi de zaten itiraz etmediler. Çalışmaktan keyif aldılar. Baba parası rahat yenir, ama insan kendi parasını bir türlü harcamaya kıyamıyor. Bunu da genç yaşlarında keşfettiler..
Çocuklarınızı erken yaşta çalıştırın. O zaman ileride daha az zorluk yaşarlar. Hayatın gerçeklerini genç yaşta öğrensinler.
Size 450 öğrenci ile yapılan – bunlardan 2/3 zengi aile çocuğu, 1/3’ü ise IQ’su 90’ın altında - çarpıcı bir Sommerville araştırması sonuçlarını paylaşmak isterim:
“IQ‘nun işte veya hayatta başarısı ile ilgisi çok azdır. En büyük fark, çocukluğumuzdaki becerilerimizdir; duygularımızı nasıl kontrol ettiğimiz, başkaları ile nasıl geçinebildiğimiz, düş kırıklığı ve hüsranla nasıl bahşedebilmemizdir.”

Her iki oğlumun beni gerçekten şaşırtan (olgun) cevaplarını sizlerle paylaşmaktan gurur duyarım.

Cem Özdeş’in, Housecafe stajı konusunda düşünceleri:

1. Genç yaşta iş hayatına atılmak nasıl bir duygu?
En başta heyecanlı, meraklı ve birazda çekingen bir duygu. Çünkü yeni bir işe başlıyorsunuz ve yaşınız genç, en başta sorumluluk duygusunu benimsememiz çok önemli bence.

2. İş hayatında ilginizi en çok çeken konu neydi?
Kendimi büyümüş hissetmek. Bazı şeyleri tek başına yapabilme duygusunun artması. Çünkü siz orada kendinizsiniz ve kendinizi gösterebilmek için sadece kendiniz varsınız.

3. İş hayatında " Liderlik" deyince aklınıza ne geliyor?
En başta, güvenilir, her şeyi çok iyi kavrayan, akıllılık ve hızlı düşünüp, çabuk karar verip doğru uygulamak

4. İş hayatında en çok ne size zor geldi?
En başta sürekli ayakta olmaya alışık olmadığım için sürekli ayakta durmak zor geldi. Ama sonra vücut alışıyor kendi kendine. İş saatlerinin uzunluğu, yorgunluk ama bu yorgunluk aynı zamanda yaptığım iş yüzünden gurur vericiydi. Sorumluluğun tamamen bana ait olması da zordu ama alışılmayacak bir şey değil bence.
Zamanla bütün zorlukların yenilebileceğine inanıyorum.

5. Yaz stajında en çok hangi konuda kendinizi geliştirdiniz?
Sorumluluk, tecrübe ve kendimi daha büyümüş hissetim.

6. Çalıştığınız şirketlerde "patron" siz olsaydınız, neyi farklı yapardınız?
Ne çok sert ve sürekli bir iş yaptıran biri olurdum, ne de çok rahat. Önemli olan biraz disiplinli ama bir o kadarda huzur verici ve arkadaşça olmak bence.
Ortanın bulunması önemli. Çalışanlarla ilişkiler patron için çok önemli bence. Çalışılan ortamın huzurlu, eğlenceli ve ciddi bir yer olması lazım.

7. Staj yapmayi sizin yaşınızdakilere tavsiye eder misiniz, evet ise niye?
Tavsiye ederim tabi ki. Çünkü yazın bir bölümü eğlenceyle geçirilebilinir ama diğer bölümde de insan gezmek yerine kendine bir şeyler katmalı bence.
Çalışmak sizi bir nevi okuldan sonra ki hayata hazırlıyor. Her şey dışarıdan görüldüğü gibi kolay değil. Hayatın her şekillerini yaşamak lazım ve bu yaşta
Çalışmanın genç bir insana birçok şey katacağını düşünüyorum ve bana kattığına inanıyorum.

8. Staj sırasında ilginç bir hikayeniz var mi? Evet ise anlatin
Tatlı odasında bir müşteriye ilk önce bozuk çilekli tart vermiştim. Sonra onu telafi etmek için elmalı tartın yapmamı istediler. Ben elmalı tartın
üzerinde ki jelatini çıkartmayı unuttum ve jelatinin üzerine dondurmayı koyup müşteriye yolladım, telafi olarak verdiğimiz tatlı jelatinli çıktı.
Hata yapmıştım ama daha dikkatli olmayı öğrendim. Bu olaydan sonra bir daha tatlı verirken çok dikkatli oldum.

9. İş hayatında sizce en çok çalışan mı başarılı olur? Evet veya hayır ise neden?
Hem evet hem hayır. Çok çalışan başarılı olur ama bence çok çalışmak ve en önemlisi düzenli olmak başarıyı getirir.

10. Para kazanmak nasıl bir duygu? Para sizi işte en çok motive eden şey midir?
Güzel bir duygu, kendi kazandığı parayı insan yerken çok daha dikkat ediyor. Aileden gelen parayla çok farklı. Kendi yaptığın emeğin parası, para kazanmak kolay bir şey değil. Herkesin gençken böyle tecrübelere ihtiyacı var bence. Para beni bu yaşta çok iteklemedi. Ben paradan çok kendime bireyler katmak istedim. Tabi ki kendi paramı kazandığım içinde ayrıca mutluyum
Bu işi bana bulduğu için babama çok teşekkür ediyorum. Beni hayata hazırlamada rolü çok büyük. Herkese tavsiye ediyorum.

Emre Özdeş’in Horizon stajı sonrasındaki düşünceleri:

1. Genç yaşta iş hayatına atılmak nasıl bir duygu?
Eskiden babam bana bu yaz çalışacaksın dediğinde, zaten 9 ay okula gidiyorum 3 ayda tatil yapayım derdim. Ama şimdi anladım ki çalışmanın birçok yararı varmış. İlk olarak yaptığım işten dolayı marketlerde, mağazalarda, alışveriş merkezlerinde işlerin nasıl döndüğünü anladım. İş hayatını genç yaşta keşfetmeye başladım. Bu geleceğim için büyük avantaj.

2. İş hayatında ilginizi en çok çeken konu neydi?
İş hayatında en çok her şeyin çok planlı olması ilgimi çekti. Demek istediğim her şey ayarlı. Belirli bir miktarda sipariş verilir, ürünler gelir. Ürünler düzenlenir, siparişler gelir. Ürünler hazırlanır, teslimata verilir, belirli bir miktarda teslim edilir. Her şey planlı, ayarlanmış. Fiyatlarda o kadar iyi ayarlanmış ki herkes kâra geçiyor. Yani bir ürün elden ele geçiyor, ama herkes kâr ediyor. İş hayatının dengesi benim en çok ilgimi çeken konuydu.

3. İş hayatında " Liderlik" deyince aklınıza ne geliyor?
Liderlik deyince aklıma en çok “sorumluluk” kelimesi geliyor. Lider olan kişi bütün sorumluluğu alan kişidir. En küçük hatanın sorumluluğu liderdedir. İkinci olarak da “yöneten” kişi olarak görürüm lideri, her şeyi o yönetir. Bütün yetki ondadır. Ama tabi lider olmakta kolay değildir. Lider olmak için, hızlı ve doğru düşünmeniz gerekir. Dediğim gibi bütün sorumluluk ondadır. Kadroyu ve planı iyi yapması gerekir.

4. İş hayatinda en çok ne size zor geldi?
İş hayatında okulda olduğu gibi erkenden kalkmak işin en zor yanı, ama onun dışında işimden son derece memnundum.

5. Yaz stajında en çok hangi konuda kendinizi geliştirdiniz?
İş konusunda pek bir fikir sahibi olmazken, işlerin nasıl döndüğünü anladım.

6. Çalıştığınız şirketlerde "patron" siz olsaydınız, neyi farklı yapardınız?
Benim çalıştığım yerde patron (Murat Abi) işini çok iyi yapıyordu. Ondan çok şey öğrendim. O bence işini en iyi şekilde yapıyordu. Çok farklı bir şey yapmazdım.

7. Staj yapmayı sizin yaşınızdakilere tavsiye eder misiniz, evet ise niye?
Kesinlikle! Erken yaşta çalışmanın birçok avantajı var. En önemlisi sigortan erken yaşta başlamış oluyor, bu büyük bir ayrıcalık. İş hayatını genç yaşta öğrenmek gelecek için çok yararlı. Bunun için babama teşekkür ediyorum.

8. Staj sırasında ilginç bir hikayeniz var mi? Evet ise anlatın.
Son haftamın ilk günü bir markete teslimat yaparken elimdeki reçellerin dengesini kaybedip yere düşürdüm. Şişelerin yarısı kırıldı. Marketin girişinin yeri kırık camlar ve reçelle doldu, ama oradaki çalışanlar iyilikle karşıladılar.

9. İş hayatında sizce en çok çalışan mı başarılı olur? Evet veya hayır ise neden?
Başarılı olmak için çok çalışmanın yanı sıra işi doğru yapmakta önemlidir. Ne kadar çok çalışanda önemli bir hata, pahalıya mal olabilir. Ama çok çalışmak bana göre başarılı olmanın büyük bir kısmını oluşturuyor.

10. Para kazanmak nasıl bir duygu? Para sizi işte en çok motive eden şey midir?
Para kazanmak harçlık almaktan çok daha güzel bir duygu. Harçlık aldığın zaman rahat rahat harcayabiliyorsun. Ama kazanınca harcamak çok zor. Ben kazandığım parayı hala harcamadım, bankada biriktiriyorum. Beni en çok motive eden şey para değildi, hatta başlangıçta para almayacağım diye biliyordum.

Türkiye’de çocuklarına staj yaptıran tüm velileri kutlarım. Housecafe ve Horizon firmalarına oğullarıma bu fırsatı verdikleri için teşekkür ederim.

Taner Özdeş
Infonet Genel Müdürü
http://www.tanerozdes.com/